Có phải đạo nào cũng như đạo nào? – Lm. Gioan Baotixita Lê Xuân Tuyến
Thiên hạ người thì bảo Thầy “là Gioan Tẩy Giả, kẻ thì bảo là ông Êlia, kẻ thì bảo là Giêrêmia hay là một tiên tri nào đấy”. Vậy còn anh em, anh em...
Xin cắt nghĩa thế này, dù bạn gọi Chúa Nhật hay Chủ Nhật cũng là ngày của Chúa chúng tôi. Vì nguồn gốc của tên gọi Chúa Nhật (Chủ Nhật) trong tiếng Việt xuất phát từ đạo Công Giáo. Tên gọi gốc là “Chúa Nhật”, Nhật có nghĩa là ngày, Chúa Nhật có nghĩa là “ngày của Chúa”. Chữ Chúa và Chủ đều bắt nguồn từ chữ zhǔ (主) trong tiếng Hán, vì lúc Thiên Chúa Giáo truyền vào Trung Hoa, người Tàu dịch là Thiên Chủ, sau đời Mãn Thanh mới đổi thành Thiên Chúa cho trang trọng. Chúa và Chủ đều giống nhau. Nên có thể gọi là Chúa Nhật hoặc Chủ Nhật đều như nhau. Người theo đạo Công giáo buộc phải đi lễ nhà thờ, giữ tâm tịnh và kiêng việc xác thịt vào ngày này.
Trước năm 1975, hầu hết trong văn bản hành chánh, văn chương sách vở, âm nhạc, truyền thông… đều kêu là ngày “Chúa Nhật” chớ không ai kêu Chủ Nhật cả. Sau năm 1975, chính quyền Đảng Cộng Sản không muốn cho dân chúng kêu bất cứ tên gọi nào có “mùi” Tôn Giáo nên kêu từ “Chủ Nhật” nghe cho nó nhẹ, riết rồi quen miệng hơn mấy chục năm nay.
Ví dụ, từ trong Âm Nhạc, nó chẳng phải Thánh Ca ca ngợi Chúa -tôn giáo gì cả, nhưng người ta vẫn quen gọi Chúa Nhựt.
“Hôm chia tay chiều Chúa Nhật, anh bảo rằng tuần sau anh đến, hái một nụ hoa xinh xin màu tim tím anh cài lên mái tóc thề…” (Hoa Mười Giờ – Đài Phương Trang.)
“Hôm nay ngày Chúa Nhật vườn tao ngộ em đến thăm anh, đường Quan Trung nắng đổ xa xôi mà em đâu có ngại khi tình yêu ngun ngút cao lên rồi…” (Vườn Tao Ngộ- Khánh Băng)
“Chiều Chúa Nhựt lối năm giờ, cô Lý giấu chồng để dành tiền được hai trăm đồng bạc, cô đi qua Mỹ Tho vay thêm một trăm đồng bạc nữa để hùn hạp làm tiệm lúa cho Kỳ Tâm làm Tổng Lý…” (Tiểu thuyết Tỉnh Mộng – Hồ Biểu Chánh).
Ngày xưa, không ai kêu Chủ Nhật, cho nên đừng nghĩ những người đạo Thiên Chúa truyền đạo mà kêu tên Chúa, mà phải biết ngày “Chúa Nhật” nguồn gốc nó từ đâu.
Petrus Trần
______________
Có 1 bài viết khác do BÁO BÌNH ĐỊNH đăng tải, tác giả là ThS. Phạm Tuấn Vũ. Nội dung bài viết như sau:
Từ đâu mà có “chủ nhật”?
Trong bảy ngày của tuần, ngày cuối cùng lại có tên gọi riêng, không nằm trong hệ thống thứ + n như tên của sáu ngày trước đó. Về ý nghĩa của tên gọi “chủ nhật”, không phải ai cũng rõ. Vậy, từ đâu mà có “chủ nhật” và ý nghĩa của nó là gì?
Trước hết, về nguồn gốc ngôn ngữ, “chủ nhật” là một từ Việt gốc Hán. Trong đó, “nhật” (chữ cũng là bộ), có nghĩa là “mặt trời” (như trong từ nhật nguyệt, nhật thực) và “ngày” (như trong sinh nhật). Còn “chủ” (bộ chủ với tự dạng một dấu chấm) lại có hai âm đọc là “chủ” và “chúa”. Với âm đọc “chủ”, nó có nhiều nghĩa, chẳng hạn: 1. Vua, chúa (như trong quân chủ); 2. Người tiếp khách trong quan hệ với khách (như trong chủ khách); 3. Kẻ thuê người làm trong quan hệ với người làm thuê (như trong chủ tớ); 4. Người sở hữu tài sản (như trong địa chủ); 5. Người lãnh đạo (như giáo chủ)… Còn với âm đọc “chúa”, từ này có các nghĩa: 1. Người chủ; 2. Người có quyền lực cao nhất trong một miền hoặc một nước có vua thời phong kiến (như Chúa Trịnh); 3. Đấng tạo hóa của đạo Thiên Chúa; 4. Con cái chuyên lo việc sinh đẻ ở một số loại côn trùng (như ong chúa).
Như vậy, giữa hai chữ “chủ” và “chúa” có sự gần gũi về âm đọc và nghĩa. Đó là lý do dẫn đến sự nhầm lẫn và ra đời của tên gọi “chủ nhật”. Vì đúng ra, tên gọi của ngày cuối cùng trong tuần phải là “chúa nhật”. Trên thực tế, ở một số nơi, nhất là trong cộng đồng người theo đạo Thiên Chúa, Tin Lành, người ta vẫn còn bảo lưu tên gọi ban đầu là “chúa nhật”.
Như đã biết, nguồn gốc tên gọi của bảy ngày trong tuần trong tiếng Việt là do ảnh hưởng của văn hóa phương Tây. Trong đó, tên gọi “chủ nhật” bắt nguồn từ Thiên Chúa giáo. Theo Kinh Thánh, trong buổi sáng thế, Chúa Trời dựng nên trời đất và muôn loài trong sáu ngày đầu tiên. Ngày thứ bảy, Ngài nghỉ ngơi và lấy ngày này làm ngày thánh. Từ đó, đối với người theo đạo Thiên Chúa, ngày này được gọi là “ngày của Chúa”.
Như vậy, gọi đúng phải là “chúa nhật”, viết một cách nghiêm nhặt thì phải là “Chúa nhật”. Tuy nhiên, theo thời gian, có lẽ do sự nhầm lẫn về âm đọc hoặc một nguyên nhân khác nào đó, nó trở thành “chủ nhật” và giành luôn vị trí chính thống của từ “chúa nhật”.
Có phải đạo nào cũng như đạo nào? – Lm. Gioan Baotixita Lê Xuân Tuyến
11:09 28/04/2024 Sống Đạo, Tìm Hiểu
Thiên hạ người thì bảo Thầy “là Gioan Tẩy Giả, kẻ thì bảo là ông Êlia, kẻ thì bảo là Giêrêmia hay là một tiên tri nào đấy”. Vậy còn anh em, anh em...
Cha Matthew Nguyễn Khắc Hy trả lời câu hỏi khó về Chúa Giêsu
04:47 28/04/2024 Giáo Hội, Sống Đạo, Tìm Hiểu
Kính thưa Cộng đoàn, chắc hẳn có những lúc chúng ta đọc Kinh Thánh sẽ gặp nhiều trường hợp chúng ta không thể hiểu hết hoặc thấy rất mâu thuẫn nhiều thắc mắc được...
Bất ngờ 1 thầy giáo VN xúc phạm Chúa trong lớp học
04:40 28/04/2024 Phép lạ, Sống Đạo, Tìm Hiểu
Kính thưa Cộng đoàn, thầy Dương Tuấn Ngọc một người từng gây xôn xao mạng xã hội với những phát ngôn xúc phạm đến Chúa Giêsu, xúc phạm đến giáo lý niềm tin của...
12:56 27/04/2024 Sống Đạo, Tìm Hiểu
Bỏ qua giỏ quyên góp trong Thánh lễ có phải là một tội không? Trong tập này của “The Catholic Talk Show“, Ryan Scheel, Ryan Dellacrosse và Cha John Tetlow thảo luận về lý...
Lời kể chấn động 4 trường hợp trải nghiệm cận tử, tại việt nam linh hồn đi lạc vào người khác
09:55 25/04/2024 Sống Đạo, Tìm Hiểu
Một người đàn ông 28 tuổi, sống sót sau khi suýt chết đuối, cho biết cảm giác giống như linh hồn của anh bị hút đi. Anh đã gặp những người thân đã chết...
Kinh Lòng Thương Xót Chúa cầu nguyện cho các Linh Hồn .(Có lời kinh để cùng đọc mỗi ngày)
12:18 25/04/2024 Kinh, Sống Đạo, Tìm Hiểu, Video
Ngày 13 tháng 09 năm 1935, trong lúc cầu nguyện, Nữ tu Faustina nhận được một thị kiến: Một thiên thần được Chúa sai đến để trừng phạt một thành nọ. Chị bèn xin Chúa...
Vài bí mật dễ thương của Ðức Thánh Cha Phanxicô
05:39 24/04/2024 Đức Giáo Hoàng, Giáo Hội, Sống Đạo, Tìm Hiểu
Luôn mang trong người ảnh Đức Mẹ Tháo Gỡ Nút Thắt Arnaud Bédat, ký giả của tỉnh Porrentruy, Thụy Sĩ, tác giảcuốn sách “Phanxicô, người Argentina”, cho rằng Đức Phanxicô luôn mang trong người ảnh...
Linh mục VN lên tiếng việc quảng bá Ơn gọi
07:21 23/04/2024 Giáo Hội, Sống Đạo, Tìm Hiểu
Kính thưa Cộng đoàn, Chúa Nhật IV Phục sinh vừa qua là Lễ Chúa chiên lành, ngày thế giới cầu nguyện cho ơn thiên triệu Linh mục và tu sĩ. Trong ngày này chúng...
Xót xa: 1 Nhà thờ ở Philippines bị cháy rụi – Mình Thánh Chúa đã không được cứu
09:10 22/04/2024 Địa Điểm, Giáo Hội, Sống Đạo
Ngày 22 tháng 4 năm 2024. Thứ Hai. Thông lệ, các nhân viên Giáo xứ được nghỉ ngơi sau những trách nhiệm nặng nề trong việc duy trì một Giáo xứ sống động. Nhà...
1 Tân tòng theo đạo trong khi gia đình là những người bách hại đạo Công giáo
01:35 22/04/2024 Sống Đạo, Tìm Hiểu
Mồng một Tết năm đó như là phát súng mở màn cho cuộc bách hại. Đương nhiên, năm đó, con mất Tết. Bố mẹ con mắng chửi con, đòi lột sạch quần áo con...
Michael Jackson, gia nhập Công Giáo khi nghe bài hát Ave Maria
11:14 20/04/2024 Bài hát, Ơn gọi, Sống Đạo, Tìm Hiểu
Công ty sản xuất phim Condor Pictures Production sẽ chiếu phim “Món quà từ Chúa” (A Gift from God) trong Liên hoan phim Cannes tháng 5 năm nay, cuốn phim do bà Liana Marabini viết kịch bản và đạo diễn nói về một khía cạnh gần như chưa được biết đến của Michael Jackson liên quan đến đức tin của ông. Ông là một người ngưỡng mộ Đức Gioan Phaolô II. Phim kể lại bảy năm trong đời của vua nhạc Pop từ 1982 đến 1989: thời đại của Thriller, Billie Jean, Bad và những bản nhạc thành công khác.
Ngày hội ơn gọi Hãy Đến Mà Xem IV – Giáo Phận Vinh 2024: ĐỪNG SỢ
10:54 20/04/2024 Địa Điểm, Giáo Xứ - Giáo Phận, Sống Đạo
Hướng về ngày “Thế giới Cầu nguyện cho Ơn gọi” năm 2024. Ban Tu sĩ và Ban Mục vụ Ơn gọi GP Vinh tổ chức Ngày hội ơn gọi “Hãy Đến Mà Xem IV”, để cổ võ và cùng...
Người theo Đạo công giáo trên toàn thế giới năm 2024 có 1,39 tỷ người
10:37 20/04/2024 Giáo Hội, Thế giới, Tìm Hiểu
số tín hữu Công giáo trên thế giới đã tăng lên, từ 1,376 tỷ vào năm 2021 lên 1,39 tỷ vào năm 2022
Bất ngờ 1 Sư Cô nói về Linh Mục, Tu sĩ Đạo Công Giáo
10:22 20/04/2024 Giáo Hội, Sống Đạo
Kính thưa Cộng đoàn, Hôm nay là Chúa Nhật IV Phục Sinh cũng là lễ Chúa chiên lành, ngày thế giới cầu nguyện cho Ơn Thiên Triệu Linh mục và tu sĩ. Từ hơn...
Cả Sài Gòn xôn xao phép lạ Đức Mẹ xảy ra trong Bệnh viện Chợ Rẫy – Xin cầu nguyện!
09:53 20/04/2024 Giáo Xứ - Giáo Phận, Phép lạ, Sống Đạo
Đã mười giờ đêm, trên con đường vắng dẫn đến khu căn-tin bệnh viện, người đàn ông cầm bịch nylon đựng lốc sữa vừa mua đứng lặng ngước nhìn bức tượng trắng bên đường,...