Sức mạnh tinh thần của nữ vận động viên Simone Biles

Cô Simone Biles được nhiều người biết đến như một vận động viên thể dục thể thao vĩ đại nhất mọi thời. Nhưng trước quyết định rút lui khỏi cuộc thi thể dục dụng cụ toàn năng hôm qua tại Thế vận hội Olympic Tokyo 2021, đã đến lúc chúng ta phải công nhận vai trò mới của cô: vai trò hướng dẫn thiêng liêng!

Naomi Osaka, Kevin Love và các vận động viên khác đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của sức khỏe tinh thần trong việc đeo đuổi thành công bất tận trong giới thi đấu. Rất may, quyết định của cô Biles đã được rất nhiều người ủng hộ. Và cũng đáng để nhìn vào cách, làm thế nào một vận động viên như cô đã có quyết định này.

Tôi không phải là nhà trị liệu cũng không phải là vận động viên thể dục hay người đã thi đấu có tầm gần gần với tầm của cô Biles. Nhưng tôi là người đã phải suy nghĩ về những quyết định lớn và đôi khi, tôi rất khó quyết định và đã phải đi tìm các vị linh hướng giúp đỡ. Tôi thường phải thảo luận để biết liệu tôi có đủ tự do nội tâm để lựa chọn hay không.

Quyết định của cô Biles đã được rất nhiều người ủng hộ. Và cũng đáng để nhìn vào cách, làm thế nào một vận động viên như cô đã có quyết định này.

Tự do vẫn là đức tính ít được người Mỹ hiểu nhất, nhưng lại được ca tụng nhiều nhất. Tự do nội tâm có lẽ là điều còn khó giải thích hơn, đó là chưa nói đến việc sống và thích ứng với nó. Thánh I-nhã, nhà sáng lập Dòng Tên, trong các Bài tập Linh thao, ngài mô tả đó là tình trạng “không bám dính”. Ngài viết: “Chúng ta phải làm cho mình bình tâm với mọi thụ tạo, trong chừng mực chúng ta có tự do lựa chọn và không bị buộc dưới một hình thức cấm đoán nào.” Điều này kéo theo một số hậu quả nghe chói tai: “Dù đó là sức khỏe hay bệnh tật, của cải hay nghèo khó, thành công hay thất bại, sống lâu hay chết yểu…”

Thánh I-nhã khuyên chúng ta cầu nguyện để không bám dính. Ngài hiểu mọi thứ trong cuộc sống dù dễ dàng như thế nào, kể cả những thứ tốt với chúng ta, rồi cuối cùng nó trở nên quan trọng, ngăn chúng ta nhìn thế giới với thực tế của nó. Do đó, khả năng nhận thức và đáp lại lời mời của Chúa trở nên khó khăn. Chúng ta có thể bị dính vào những câu chuyện về chúng ta là ai, về người khác là ai, về những kế hoạch và mục tiêu, về kiếm tiền, về vốn xã hội, về những gì người khác nghĩ về chúng ta. Thánh I-nhã cũng nhận ra, có thể có những điều khi mới nhìn lần đầu, thậm chí khi nhìn lần thứ nhì, chúng có vẻ như là những ham muốn và bám dính tốt đẹp, lại chi phối cuộc sống chúng ta một cách có thể làm hại cho tự do của chúng ta.

Đâu là những áp lực bên ngoài của cô Biles? Chúng rất dễ để thấy: kỳ vọng trở thành Người Vĩ đại nhất Mọi thời, G.O.A.T. (Greatest Of All Time) và khi thực hiện được như vậy, cô có được các tài trợ, đại diện cho gia đình và cho cả một quốc gia. Cô đã tuyên bố: “Thực sự đôi khi tôi cảm thấy tôi mang sức nặng của cả thế giới trên vai”. Cô Biles viết trên Instagram vài giờ sau vòng loại: “Tôi biết tôi đã gạt bỏ nó và có vẻ như áp lực không ảnh hưởng đến tôi, nhưng chết tiệt, đôi khi lại rất khó.”

Một trong những hệ quả của việc tự do lựa chọn là mọi người sẽ không hiểu được điều này.

Dù khi chúng ta không chịu được áp lực về việc việc mình là một trong những vận động viên vĩ đại nhất mọi thời, tất cả chúng ta đều dễ bị tác động bởi những dòng chảy ngầm trong nền văn hóa luôn thúc đẩy gan góc, tập luyện và kiên trì. Dù đó là vì tiền hay được xã hội chấp nhận, sự thôi thúc để không bao giờ! dừng lại! cải tiến! thêm vào đó là những nguy cơ của một nền văn hóa chăm sóc sức khỏe nói rằng chúng ta sẽ trở nên hoàn hảo nếu chúng ta chăm chú luyện tập cải thiện bản thân cho đến khi chúng ta phải chết. Cô Simone Biles đã cho chúng ta bằng chứng, rằng, sự thôi thúc để trở thành người tốt nhất không nhất thiết phải chi phối cuộc sống chúng ta.

Cần phải có một tự do tinh thần vô cùng to lớn và một lượng bản lĩnh tương đương để đưa ra lựa chọn này. Một trong những hệ quả của việc tự do lựa chọn là mọi người sẽ không hiểu được điều này. Làm thế nào lại không thấy rõ tâm hồn bạn? Trong khi cô Biles được đa số yêu mến vì cô đã đặt sức khỏe tinh thần của mình lên hàng đầu, một số phản hồi khó tính đã nói lựa chọn của cô là kết quả của tính nuông chiều hiện đại của thế hệ thiên niên kỷ và thế hệ Z, và sẽ không thể hiểu được nếu một người như Michael Jordan rút khỏi cuộc thi (những bình luận viên này dường như không biết, vận động viên Jordan đã bỏ bóng rổ ở đỉnh cao danh vọng, để tập trung vào sức khỏe tinh thần của mình sau khi thân phụ của ông qua đời).

Sự hiểu biết về bản thân và sự không bám dính của cô Simone Biles khỏi những câu chuyện xung quanh cô, cho phép cô thấy hành động của mình ảnh hưởng như thế nào trên người thân và trên đồng đội của cô.

Sự hiểu biết về bản thân và sự không bám dính của cô Simone Biles khỏi những câu chuyện xung quanh cô, cho phép cô thấy hành động của mình ảnh hưởng như thế nào trên người thân và trên đồng đội của cô. Cô công nhận điều này vì màn trình diễn của cô bị trượt, cô “không muốn đội của mình vì thế mà mất huy chương”. Qua lòng khiêm tốn trung thực, cô có thể nhìn rõ bằng đôi mắt của mình, màn trình diễn của cô sẽ ảnh hưởng đến đội như thế nào.

Dù không cần phải làm như vậy, cô Biles cho thấy, cô ý thức cô có thể dạy một cái gì đó cho thế giới qua hành động của mình: “Không tham dự vào các cuộc tranh giải lớn để tập trung vào bản thân, đôi khi cũng ổn,” cô trả lời trong một cuộc phỏng vấn, sau khi ra khỏi cuộc thi đấu: “Bởi vì nó cho thấy,  mức độ mạnh mẽ của một người thi đấu và nhân cách thật sự của bạn.”

Trong một bức thư năm 1967 gửi cho các tu sĩ Dòng Tên trên thế giới, Linh mục Pedro Arrupe, cựu bề trên tổng quyền Dòng Tên đã viết: “Chúng ta mong cuộc sống và công việc chúng ta được tự do, thoát khỏi mọi việc đấu tranh với lợi nhuận  – đôi khi là một thế lực chuyên chế,” và “thế giới hiện đại đang cần những người đàn ông mạnh dạn làm chứng, họ đã được giải phóng khỏi thế lực này.” Ồ, thế giới hiện đại gặp người phụ nữ hiện đại được giải phóng khỏi thế lực này.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch