Cha Dwight Longenecker (*), trên National Cartholic Register, ngày 26 tháng 11 năm 2024, cho hay:
Là mục tử của một giáo xứ ở Nam Carolina, tôi đang chứng kiến một xu hướng đáng chú ý: Hầu như tuần nào tôi cũng nhận được một cuộc gọi, email hoặc chuyến thăm từ ít nhất một thanh niên muốn tìm hiểu thêm về đạo Công Giáo. Họ là những thanh thiếu niên lớn tuổi hơn và là những người đàn ông độc thân và đã kết hôn ở độ tuổi 20 và đầu 30.
Rất nhiều người trong số họ đã tham gia lớp Khai Tâm Ki-tô Giáo (OCIA) của chúng tôi đến nỗi giám đốc đào tạo đức tin của giáo xứ chúng tôi đã phải tổ chức thêm một khóa học vào mùa hè. Ở đây, tại Vành đai Kinh thánh, nhiều người tìm hiểu đang khám phá Ki-tô giáo lịch sử từ bối cảnh của phong trào phúc âm đương thời.
Hầu hết trong số họ đều hiểu biết về Kinh thánh và có tư duy thần học. Chủ nghĩa bài Công Giáo cũ ở miền Nam, nếu không chết, thì ít nhất cũng đang ngủ yên. Những người hỏi thăm tôi bày tỏ sự quan tâm đến nghi lễ phụng vụ và tò mò về Công Giáo. Đọc các Giáo phụ Tông đồ đã dẫn họ đến khám phá các giáo hội lịch sử, và sau khi dấn thân vào Anh giáo và Luther và thấy những giáo phái đó cấp tiến hoặc ly giáo, họ tiếp tục hành trình đến với Công Giáo.
Chúng tôi rất vui được chào đón họ, và với tư cách là một cựu tín hữu Thệ phản Tin lành và tốt nghiệp Đại học Bob Jones và Giáo hội Anh, tôi có thể giúp họ vượt qua vùng nước đôi khi lạnh giá của Sông Tiber dẫn đến Công Giáo.
Ban đầu, tôi coi xu hướng mà chúng ta đang chứng kiến là một hiện tượng cục bộ do vị trí của chúng ta, xuất thân của tôi và sự pha trộn hấp dẫn giữa nghi lễ truyền thống, bài giảng mạnh mẽ và một giáo đoàn trẻ trung năng động tại Nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi ở Greenville. Sau đó, tôi phát hiện ra một số bài viết chỉ ra rằng những gì chúng ta đang trải qua trong giáo xứ của mình là một phần của xu hướng lớn hơn. Nói một cách đơn giản, ngày nay, nhiều thanh niên ở Mỹ có lòng đạo hơn là phụ nữ trẻ.
Trong một bài viết trên Christianity Today có tựa đề “Với thế hệ Z, phụ nữ không còn sùng đạo hơn nam giới nữa”, Ryan Burge đưa tin rằng trong số các thế hệ trẻ, phụ nữ từ chối tôn giáo nhiều hơn nam giới. Nói theo hướng tích cực, một cuộc khảo sát từ năm 2021 cho thấy nam giới trong độ tuổi 20-40 tự nhận mình là người sùng đạo nhiều hơn nữ giới.
Từ lâu, quan niệm thông thường cho rằng phụ nữ sùng đạo nhiều hơn nam giới và số liệu thống kê trong số những người Mỹ lớn tuổi đã xác nhận điều đó. Trong các nhóm tuổi lớn hơn, nam giới “không sùng đạo” (không theo tôn giáo) nhiều hơn phụ nữ.
Viết vào năm 2022, Burge đưa tin:
“Mới chỉ năm ngoái, khoảng cách giới tính về tôn giáo vẫn tồn tại ở những người Mỹ lớn tuổi. Dữ liệu khảo sát từ tháng 10 năm 2021 cho thấy trong số những người sinh năm 1950, khoảng một phần tư nam giới tự nhận mình là người vô thần, người theo thuyết bất khả tri hoặc không theo tôn giáo nào cụ thể, so với chỉ 20 phần trăm phụ nữ cùng độ tuổi. Khoảng cách năm điểm đó cũng rõ ràng ở những người sinh năm 1960 và 1970.”
“Đối với thế hệ thiên niên kỷ và thế hệ Z, thì câu chuyện lại khác. Trong số những người sinh năm 1980, khoảng cách bắt đầu thu hẹp xuống còn khoảng hai phần trăm. Đến năm 1990, khoảng cách này biến mất và đối với những người sinh năm 2000 trở về sau, phụ nữ rõ ràng có nhiều khả năng là người không tôn giáo hơn nam giới”.
“Trong số những người từ 18 đến 25 tuổi, 49 phần trăm phụ nữ là người không tôn giáo, so với chỉ 46 phần trăm nam giới”.
Đây có phải là hiện tượng chủng tộc hay sắc tộc không? Số liệu thống kê của Burge cho thấy trong số những người từ 18 đến 25 tuổi, không có nhiều khác biệt giữa người không tôn giáo nam và nữ trong nhóm người da đen, người châu Á và các nhóm dân tộc khác, nhưng trong số những người da trắng, phụ nữ có nhiều khả năng nói rằng họ là người không tôn giáo hơn. Phụ nữ có trình độ đại học có nhiều khả năng từ chối tôn giáo hơn một chút, nhưng trong số những người đang nỗ lực để lấy bằng đại học, phụ nữ có nhiều khả năng là người không tôn giáo hơn nhiều so với những người bạn nam của họ.
Điều gì lý giải cho sự gia tăng của những người đàn ông trẻ cởi mở với tôn giáo?
Các chuyên gia chỉ ra nhiều xu hướng xã hội khác nhau. Trong cuộc bầu cử tổng thống gần đây, những người đàn ông trẻ đã từ chối thông điệp mơ hồ, nữ tính của Kamala Harris — lựa chọn thông điệp nam tính của Trump. Nhiều thanh niên thấy thế giới quan vững chắc, trí tuệ, hợp lý của Jordan Peterson là liều thuốc giải độc hấp dẫn cho thế giới hoang dã của các hệ tư tưởng thức tỉnh. Trong các cộng đồng tôn giáo chuyên biệt, các nhóm nam giới địa phương, các hội nghị, khóa tĩnh tâm và sách về nam tính hiện đại đã phát triển mạnh mẽ trong vài thập niên qua và ảnh hưởng của họ hiện có vẻ đang đơm hoa kết trái.
Ảnh hưởng của họ đã phát triển như một sự phục hồi sau nhiều thập niên khủng hoảng văn hóa về nam tính. Cuộc cách mạng tình dục, với những người chị em xấu xí là chủ nghĩa duy nữ và chủ nghĩa đồng tính luyến ái, đã làm suy yếu sự tự tin của nam giới. Bị buộc tội là “nam tính độc hại” và bị ép phải trở thành “người đô thị”, nhiều thanh niên cảm thấy bị thiệt thòi và kỳ thị chỉ vì là nam giới.
Ly hôn, những ông bố vắng mặt và vô trách nhiệm, sự tan rã của các nguồn cố vấn truyền thống cho nam giới như Hướng đạo sinh, và một loạt các cuộc tấn công vào các mô hình tổ phụ và vai trò giới tính truyền thống đã đẩy những người đàn ông trẻ vào mảnh đất không có đàn ông theo nghĩa đen.
Con lắc dao động trở lại, và sự gia tăng của tính sùng đạo trong những người đàn ông trẻ là một phần của xu hướng tích cực lớn hơn của nam giới. Việc tôn giáo là một phần của xu hướng này có ý nghĩa quan trọng vì sự dao động trở lại có thể đã diễn ra theo một hình thức độc hại hơn nhiều: những người đàn ông trẻ ủng hộ một hình thức nam tính nông cạn, hung hăng. Việc rất nhiều người đang tìm kiếm ý nghĩa tôn giáo cho thấy rằng nam tính mới không chỉ mạnh mẽ mà còn nhạy cảm. Nó thông minh và cơ bắp — cầu nguyện, không phải săn mồi. Tất cả những điều này có ý nghĩa gì đối với tương lai của Giáo Hội Công Giáo? Chúng ta nên lắng nghe những gì chính những người đàn ông trẻ tuổi đang nói, cả bằng lời nói và hành động của họ.
Đầu tiên, họ không có ấn tượng với thứ Công Giáo màu nâu vàng nhạt (beige) của vùng ngoại ô Hoa Kỳ. Tôn giáo hâm hấp? Họ nhổ nó ra. Họ bị thu hút bởi các tu sĩ Biển Đức tại Tu viện Clear Creek ở Oklahoma hoặc các tu sĩ Norcia, nơi phụng vụ và cuộc sống bằng tiếng Latinh và không hề xấu hổ về truyền thống. Họ bị thu hút bởi truyền thống trí thức mạnh mẽ của dòng Đaminh, đời sống khất thực sôi nổi của các tu sĩ Phanxicô thuộc phong trào Đổi mới, và đời sống giáo xứ của các giáo xứ Công Giáo truyền thống với các gia đình đông con, trường học cổ điển và sự chính thống năng động.
Mọi dấu hiệu đều cho thấy những thanh niên trong các chủng viện của chúng ta đang từ chối những “cung điện màu hồng” và “những quý cô hoa oải hương” vốn là đặc trưng của giáo sĩ Công Giáo trong những năm 70 và 80. Họ cũng đang quay lưng lại với các chính trị và hệ tư tưởng cầu vồng đã đầu độc và làm suy yếu rất nhiều người của Giáo Hội Công Giáo trong 30 năm qua và đang ủng hộ nghi lễ, tâm linh và kỷ luật truyền thống. Nền tảng Công Giáo mới được củng cố này có thể báo hiệu điều gì về bối cảnh lịch sử rộng lớn hơn? Theo ý kiến của riêng tôi, điều đó có nghĩa là chúng ta chắc chắn đã thoát khỏi thế kỷ 20. Thế hệ mới này phải đối diện với những thách thức to lớn: Kỹ thuật đang tiến triển với tốc độ chóng mặt, một thế giới ngày càng thu hẹp và đứng bên bờ vực khủng hoảng địa chính trị và môi trường, một Giáo hội sa lầy trong tham nhũng, sự mơ hồ về giáo lý và quản lý tài chính yếu kém, và một xã hội dường như đang ở “bờ vực của một vũng lầy (grimpen) nơi không có chỗ đứng vững chắc”. Câu trả lời mà nhiều người đang tìm kiếm là một Giáo hội lên tiếng bằng một tiếng nói có thẩm quyền phổ quát và đáng tin cậy, tiếng nói phổ quát cả về mặt địa lý và lịch sử. Nói cách khác: Nó lan tỏa khắp hoàn cầu và vang vọng trong suốt 2,000 năm. Những thanh niên đang hướng đến tôn giáo hiểu rằng trên nền tảng như vậy, người ta có thể xây dựng một tương lai an toàn và vững chắc. Giữa thời kỳ giông bão, họ có thể xây dựng ngôi nhà của mình trên tảng đá vững chắc là Phê-rô.
_________________________________________
(*) Cha Dwight Longenecker là tác giả của The Way of the Wilderness Warrior (Sophia Press) và Listen My Son — St. Benedict for Fathers. Đọc blog của ngài, duyệt qua các cuốn sách của ngài và liên hệ tại DwightLongenecker.com.
Vũ Văn An
Liên hệ góp ý, gửi bài, báo lỗi cho CONGGIAO.VN qua email: admin@conggiao.vn